Kary dla pracodawców za nieprzestrzeganie przepisów BHP

  
Każdy pracodawca ma obowiązek zapewnić bezpieczne warunki swoim pracownikom. Mówimy tutaj o maszynach, sprzęcie, miejscu pracy ubiorze itp. Dziś zagłębimy się w wymagania prawne, konsekwencje idące z brakiem ich przestrzegania ale wspomnimy także o dobrych praktykach, czyli tym co możemy zrobić ponad minimalne wymagania prawne.

Wymogi prawne

Główne obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy są określone w Kodeksie Pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późniejszymi zmianami). Dziesiąty dział tego dokumentu reguluje kwestie związane z bezpieczeństwem i higieną pracy oraz zobowiązaniami pracodawcy w tym zakresie. Jakie są ogólne obowiązki pracodawcy:

• organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy;
  zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń;
• reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy;
• zapewnić rozwój spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy;
• uwzględniać ochronę zdrowia młodocianych, pracownic w ciąży lub karmiących dziecko piersią oraz pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych;
• zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy;
• zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.

Potrzebujesz więcej szczegółów? Wejdź w link: https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-pracy-16789274

Gdzie jeszcze możemy znaleźć wymagania dotyczące BHP?

• Rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późniejszymi zmianami)
• Powszechne przepisy związane z Bezpieczeństwem możemy znaleźć także na stronie CIOP:
  
  
• Polskie normy dotyczące bezpieczeństwa 18001/45001/9001

Nadzór

W Polsce nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy sprawuje Państwowa Inspekcja Pracy (PIP). To polski organ nadzoru i kontroli nad przestrzeganiem prawa pracy, w szczególności przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów dotyczących zatrudnienia i innej pracy zarobkowej.

Jakie są kary dla pracodawców?

Finansowe

Kodeks pracy pozwala na ukaranie pracodawcy za nieprzestrzeganie zasad BHP. Grzywna może wynosić od 1000 do 30 000 zł. Należy tu podkreślić, że nie musi dojść do wypadku. Samo nieprzestrzeganie zasad jest wystarczającym powodem do ukarania pracodawcy. Nie musimy czekać aż człowiek np. spadnie z wysokości.

Kolejną opcją otrzymania kary może być wizyta PIP (Państwowej inspekcji pracy) W dużym skrócie,  jeśli inspektor stwierdzi naruszenia przepisów prawa pracy lub przepisów dotyczących legalności zatrudnienia, może bez zgody pracodawcy nałożyć karę finansową lub wydać nakaz natychmiastowego zamknięcia stanowisk pracy stwarzających zagrożenie dla życia pracowników. Mówimy tu o kwotach od 500 do 1000 zł. Dodatkowo inspektor może dodatkowo nałożyć mandat w wys. 2 tys. zł w sprawach, w których inspekcja pracy jest oskarżycielem publicznym.

Za poważne wykroczenia, takie jak zatrudnianie pracowników na czarno lub ewidentne lekceważenie zasad BHP, grozi mandat do 5 tys. zł, jeśli pracodawca popełnia to samo wykroczenie w ciągu 2 lat od ostatniego ukarania.

Biorąc pod uwagę powyższe kwoty należy mieć na uwadze, że finalna kwota może drastycznie wzrosnąć. Dlaczego? Jeśli inspektor nakaże zamknięcie stanowisk pracy to w jednym momencie możemy stracić cały utarg, produkcję, projekt czy kontakt a wtedy koszty z tym związane mogą opiewać na miliony a nie tysiące.

Karne

Za brak przestrzegania ale i wdrożenia wymagań BHP pracodawca może także odpowiadać karnie. Może tak się stać np. w przypadku śmierci pracownika. Dokładnie mówi o tym art. 220 Kodeksu karnego każdy, kto, będąc odpowiedzialny za bezpieczeństwo i higienę pracy, nie dopełnia wynikającego stąd obowiązku i przez to naraża pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Nie podlega jednak karze sprawca, który dobrowolnie uchylił grożące niebezpieczeństwo.

Zobacz więcej: https://poradnikpracownika.pl/-kara-pieniezna-za-nieprzestrzeganie-przepisow-bhp

Jak to wygląda w praktyce?

Przykład kar dla pracodawców

Dokładnie 11 sierpnia 2020 roku Wiesław Łyszczek, Główny Inspektor Pracy poinformował, że w okresie od 15 marca do 31 lipca br. Państwowa Inspekcja Pracy przeprowadziła ponad 10 tys. kontroli u pracodawców i przedsiębiorców różnych branż z uwzględnieniem oceny ryzyka zawodowego związanego z zagrożeniem zakażeniem koronawirusem. Jak podała wtedy PIP, stwierdzone uchybienia w tym zakresie dotyczyły głównie braku aktualizacji oceny ryzyka. Inspektorzy pracy wydali w sumie ponad 33 tys. decyzji oraz 32,5 tys. wniosków w wystąpieniach. 1091 decyzji dotyczyło wstrzymania prac a 765 wypłaty wynagrodzeń na kwotę 16,2 mln zł. Blisko 2 tys. osób zostało ukaranych mandatami karnymi na łączną kwotę 2,4 mln zł.

Czytaj więcej na Prawo.pl:
https://www.prawo.pl/kadry/nieprawidlowosci-w-firmach-kontrolowanych-w-trakcie-covid-19,502891.html

Co możemy zrobić żeby uniknąć kar?

Oczywiście musimy przestrzegać wymagań prawnych. Poza tym możemy wdrożyć szereg działań proaktywnych takich jak:

• Analizy luk, które pokażą nam gdzie ewentualnie powinniśmy wdrożyć działania zaradcze.
• Posiadać systemy które powiadomią nas kiedy określone procedury, szkolenia, oceny ryzyka nie są już aktualne. Takie rozwiązanie posiada np. aplikacja Vits.
• Rozmawiać z pracownikami, promować komunikację dwukierunkową.
• Promować pozytywne zachowania.
• Aktualizować procedury, instrukcje i inne dokumenty związane z bezpieczeństwem pracowników.
• Wykonywać przeglądy roczne.
• Konsultować wymagania prawne oraz aktualizowane przepisy.
• Wprowadzić komisję BHP.
• Analizować wszystkie sugestie od pracowników jakościowo a nie jedynie ilościowo.